Brief aan meneer Asscher.
Beste meneer Asscher. Normaal schrijf ik ‘over’ mensen,
nu schrijf ik niet over u maar aan u. Ik weet niet of u hier iets mee kunt maar
ik schrijf u dit uit eigen ervaring. Ik schrijf u naar aanleiding van uw
reactie in de krant en uw optreden gisteren in Knevel en van den Brink.
Ik woon zelf in Brabant en wij zijn hier al heel lang
bekend met Poolse gast arbeiders. Al jaren worden deze jongens en meiden
ingezet in de land en tuinbouw maar ook in de industrie.
Ik heb zelf met Poolse werknemers achter de vuilniswagen
gelopen. Ik werkte voor een papier recycling bedrijf en wij reden langs alle
dorpen in de regio om oud papier in de straat op te halen. Soms had je hele
leuke Poolse collega’s die echt heel hard werkte, maar soms ook hele vervelende
die het werk echt niet zagen zitten. De meeste van deze jongens kwamen van
campings als de Droomgaard in Kaatsheuvel. Ze keken ‘s avonds op een lijst waar
ze ’s morgens naartoe moesten en werden dan met een busje afgezet. Regelmatig
kreeg ik de indruk dat die jongens niet goed wisten waar ze terecht kwamen? Sommige
hadden niet eens een warme trui of jas bij zich en in de winter kan het toch
knap koud worden achter op de wagen. Velen van hun dachten dat ze een jas en
handschoenen van het bedrijf zouden krijgen? Nu is dit bedrijf niet het bedrijf
dat dit soort dingen graag aanschaft voor zijn personeel. Sommige hadden zelfs
geen brood of drinken bij zich daar je toch soms wel een hele dag onderweg
bent.
Sommige Poolse jongens roken al direct naar alcohol. En als
ze een beetje Duits of Engels spraken dan vroeg ik hun of ze gedronken hadden?
Natuurlijk kon ik dat ruiken maar ik wilde weten hoeveel want anders konden ze
meteen vertrekken. Eigenlijk had ik liever dat ze helemaal niet gedronken
hadden… maar dat is een utopie. Een jonge vertelde mij dat hij er twee op had. Ik
dacht “twee, dat gaat nog wel” maar hij had twee keer een halve liter op. Ik
dacht “dat is een liter samen”? Van een sterk Pools bier. Ik vroeg hem hoeveel
procent dat daar dan in zat? en hij vertelde 18%. Ik denk “een liter? met 18%?? das best veel???
We hebben jongens wel eens de hele terugweg achterop laten staan omdat de lucht
die ze uitademde voorin echt niet te harden was. Ook heb ik er eentje een keer
na een half uur al naar huis gestuurd. Die stond wijdbeens achterop. Het duurde
iedere keer een half uur voordat hij zich op de treeplank had gehesen? Wat bleek,
hij was zo dronken dat hij in zijn broek had gescheten… die hebben we dus laten
staan.
Met mijn pools gaat het steeds beter. Ik vind het ook
echt leuk om Pools te leren zodat ik ze in het Pools gedag kan zeggen en aanwijzingen
kan geven maar bijvoorbeeld ook beleefdheidswoorden als alsjeblieft en sorry
e.d. die jongens weten dat ook te waarderen en dat is leuk. Soms werk je een
week met ze en soms maar een dag. Met de meeste had ik wel goed contact en werd
het ook wel gezellig (je moet wel want anders is het werk echt niet leuk) We
maakte grapjes en kletste zo wat met elkaar. Zo kom je nog eens wat te weten. Veel
jongens vroegen mij of ze niet bij mij konden logeren? Ze wilde betalen voor de
huur van de kamer of ze vroegen of ik een slaapplaats wist? Ik wil zelf geen Polen
in mijn huis maar het huis hier tegenover ons daar zitten er wel 15 in. Die
huren de onderverdieping en werken allemaal erg hard. Op zolder hebben ze
plantjes staan. Dat zijn gratis inkomsten dus dat doen ze best slim. Veel jongens
zitten op die camping de Droomgaard. Die camping word hier ook wel ‘het Poolse
ruimteschip’ genoemd omdat ze er ‘s morgens allemaal af gaan met duizenden
tegelijk en ‘s avonds weer allemaal terug.
Door met deze jongens te praten ben ik er dus achter
gekomen dat ze vanuit Polen met smoezen en leugens gelokt worden. Die leugens
die komen van bedrijfjes die daar mensen werven en hier hun uitzendbureautjes
hebben. Die bedrijfjes verdienen hier goud geld aan dus hun belang is groot.
Die jongens komen met bussen tegelijk naar Nederland, en worden hier op een
camping geplaatst. Een camping die daar helemaal niet op ingericht is en waar
je tot een paar jaar terug vanaf oktober nog vanaf moest? Dus ik weet niet wat
die met de gemeente of overheid geregeld hebben? Maar als dat zo is dan is de
overheid hier misschien ook wel debet aan? Op die camping zijn in de winter
regelmatig branden omdat de caravans te dun zijn en die jongens de kachels te
hoog willen hebben en dat kan de bedrading vaak niet aan. Dus regelmatig brand
en niemand is verzekerd dus wie betaald de brandweerwagens? Precies…Wij! ‘De gewone
burger’. Daar moet ook eens iets aan gedaan worden. Verders zoveel
gefrustreerde mensen op elkaar daar gebeuren regelmatig excessen waar de
politie voor moet komen? Dat de gemeente ook wel eens in mag grijpen maar ik
denk dat ook de gemeente hieraan verdient want ze grijpen maar niet in?
Wat die jongens mij vertellen is dat ze gelokt worden. In
Holland kun je wel 2000 euro per maand verdienen? Tegen 300 euro daar? Dat is
gruwelijk veel geld voor hun. Ik weet dit van een jonge die hier was, om geld
te verdienen. Hij vertelde dat hij begin twintig was en dat hij getrouwd was. Liet
mij ook foto’s zien van zijn vrouw en zijn kind. Ze hadden net een huis gekocht
en hadden 10 duizend euro nodig voor een verbouwing. Hij had met zijn vrouw
afgesproken dat hij naar Nederland zou gaan om hier geld te verdienen en als
hij genoeg had zou hij weer terug komen. Hij begon te huilen… (Even voor de
duidelijkheid ik kende hem hooguit een paar uur, en een volwassen man/vader
begon te huilen in het bijzijn van een vreemde man??? Is dat nu niet erg.) Hij vertelde
mij dat hij dus ook met deze smoes gelokt was. Hij kwam ook op de Droomgaard te
zitten. Maar hij verdiende helemaal geen 2000 euro? Hij had amper genoeg om de
huur van de caravan te betalen en om te eten en te drinken? En dan hield hij
nog niet eens genoeg over om de terugreis te betalen? Dus ik vroeg hem hoeveel
hij al gespaard had? Hij zij, “helemaal niets want het lukt niet om te sparen”?
Ik zeg, “en weet je vrouw dit al”? En toen brak hij. Hij zei, “ik durf haar dit
niet te vertellen omdat ik me schaam dat ik me er in heb laten luizen. En ik
schaam me er voor dat ik niet eens voor mijn eigen gezin kan zorgen”. Hij durfde
het niet te vertellen en durfde niet eens naar huis…
Ik vertelde hem dat toen de eerste Polen naar Nederland kwamen
er echt wel Polen waren die zoveel verdiende. Die jongens werkte echt heel hard.
Die werkte soms twee shifts achter elkaar, sliepen bij de boeren of bij het
bedrijf zelf. Hier in Brabant zijn heel veel bedrijven die er een soort hotel
naast hebben waar de Polen slapen. In die tijd (zo’n 10 a 15 jaar geleden)
hoefden de Polen ook niet zo veel aan kost en inwoning te betalen. De Polen
werden veelal zwart betaald. In die tijd soms wel een tientje of meer per uur.
Maar in die tijd lag ‘mijn’ salaris ook veel hoger dan nu. (Het salaris van de
gewone arbeider is ook meer dan gehalveerd nu.) En na een paar maanden werken
gingen ze weer terug naar Polen met een flinke zak met geld. Dus de verhalen
zijn echt wel waar… Alleen niet meer van deze tijd.
Want, wat flikken deze campingeigenaren en die
uitzendbureaus nu? Er zijn een aantal dingen aan de hand. Op de eerste plaats
die uitzendbureaus, die hebben een afspraak met de camping. Als je niet op de Droomgaard
slaapt (of andere campings in Helvoirt en Cromvoirt en zo) en daar een caravan
huurt dan krijg je geen werk via het Poolse uitzendbureau. Dus dan heb je geen
werk. Dan kun je als Pool zeggen van “dan ga ik voor Olympia werken of Randstad
of Tempo team maar als je niet voor het Poolse uitzendbureau werkt krijg je ook
geen slaapplaats op deze camping. Dus de Polen zitten werkelijk gevangen.
Vroeger konden de Polen goedkoop of voor een prikkie bij de boer slapen, maar
nu moeten ze (volgens onze overheid en volgens Nederlandse normen) goede
huisvesting hebben? Maar daar vraagt de Droomgaard wel z’n prijs voor. Die Polen
zitten soms wel met vier tot acht man in een caravan. Betalen soms wel tot 800
euro per week per caravan? Echt belachelijk en zoals gezegd, ze kunnen haast
niet anders…
Daar komt nog eens bij dat die uitzendbureaus die Polen
ook niet meer helemaal fatsoenlijk betalen? Want ik weet niet hoe ze het doen?
(u had het er in de uitzending over, over afdrachten in het land van herkomst
enzo?) maar de uitzendbureaus betalen de Polen maximaal 5 euro per uur en dat
krijgen ze dan niet eens contant. Ze krijgen maar 3 euro en dit is echt waar
want dit vertellen meerdere Polen. Want als ze meer zouden krijgen zouden ze
alles opzuipen en komen ze een dag later niet meer opdagen. (Tenminste dat
horen zij dan weer van het uitzendbureau.) Maar pas aan het einde van de week als
ze alle dagen vol hebben gemaakt krijgen ze die overige 2 euro per uur
uitbetaald. Ik vroeg aan mijn baas een keer of ik er een eurotje bij mocht
hebben? Hij zei “voor jou, twee polen? Dus
ik denk het niet”. Ik kreeg 7 euro per
uur in mijn hand. Dus ook mijn salaris is in die tien jaar meer dan gehalveerd.
En dat komt omdat er anderen zijn die ons werk willen doen voor minder geld en
soms erbarmelijke omstandigheden.
Sommige Polen vertellen ook dat het uitzendbureau ze niet
eens 40 uur werk aan bieden? De jongens willen soms wel 60 of 80 uur werken en
het liefst ook nog in het weekend want ze vervelen zich hier enorm, want ze
hebben hier niks dan elkaar en zuipen… Die jongens willen geld verdienen en dan
weer terug maar het uitzendbureau houdt ze tegen om terug te gaan en waarom? Omdat
ze er belang bij hebben… Dus ik denk dat als we het probleem van oost Europeese
gastarbeiders aan willen pakken dat we naar dit soort dingen moeten kijken.
Begrijp mij niet verkeerd, ik wil de schuld niet
afschuiven op de Poolse werknemer. Maar wel op het systeem dat bedacht is
waardoor dit soort praktijken mogelijk zijn. Als een Pool net zo duur zou zijn
als een Hollander dan zou het minder interessant worden voor een werkgever om
een Pool te nemen. En als praktijken zoals van dit soort campings en dit soort
uitzendbureaus nu ook niet meer mogelijk zouden zijn dan wordt het nog veel
minder interessant voor Polen om hiernaartoe te komen. Ook iets wat speelt is
dat als een pool hier even gewerkt heeft en hij wordt ziek of werkloos of weet
ik veel wat dat ze hier gewoon een uitkering kunnen genieten. Ik weet zeker dat
er op dit soort campings honderden misschien wel duizenden Polen zitten die
niet werken en wel een uitkering hebben. Als we dat nu eens bedenken dat de
uitzendbureaus dat zelf moeten regelen dan ontmoedigd dat ook al. Dus ik denk
niet dat we het op die jongens af moeten schuiven maar samen moeten kijken hoe
we dit systeem wat dit alles mogelijk maakt aan moeten pakken. En wellicht
moeten we dan ook kijken wat de belangen zijn van werkgevers of bijvoorbeeld
campings en uitzendbureaus. Want die belangen zijn te groot dus zij willen hier
zeker niets in veranderen. Dus ik denk dat de taak bij u als overheid ligt. Ik
wil u daar bij best helpen. Wat wilt u?
Beste meneer Asscher ik hoop van u te mogen vernemen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten